Doczekaliśmy się. Epickie dzieło nieodżałowanego Miki Liukkonena (1989–2023), genialnego, ekscentrycznego fińskiego autora, trafi na półki polskich księgarń 4 czerwca 2025 nakładem Wydawnictwa Insignis. Ta pisana przez cztery lata i tłumaczona na polski przez półtora roku przez Sebastiana Musielaka powieść to niezwykle oryginalne dzieło literackie, które od pierwszych stron wciąga w świat, w którym każdy z nas – niezależnie od tego, co o sobie myśli – może odnaleźć cząstkę siebie.
Pełny tytuł powieści, „O (albo uniwersalny traktat o tym, dlaczego sprawy mają się tak, a nie inaczej)”, zwiastuje, że dzieło Mikiego Liukkonena będzie jego literacką próbą „objaśnienia wszystkiego”. I tak jest w rzeczywistości. Liukkonen na 960 stronach (polskiego wydania) opisuje 7 dni, przez które przewija się życie 100 bohaterów. W „O” przeczytamy, między innymi, o drużynie pływackiej przygotowującej się do olimpiady, o firmie projektującej z artystycznym zacięciem dziecięce zjeżdżalnie i o mężczyźnie, który ucieka przed nerwicą do swojej ogrodowej szopy. O Romach handlujących końmi, którzy dzięki tunelowi czasoprzestrzennemu wyprzedzają ziemski czas o całe dwie godziny, o zagrażających życiu eksperymentach przeprowadzanych przez fanatyków Jana Sebastiana Bacha, o nieśmiałym, wycofanym chłopcu, który komunikuje się ze światem za pomocą samoprzylepnych karteczek, oraz o narkomanie mieszkającym pod łodzią w Hiszpanii, który przez dziurę w jej odwróconym kadłubie podziwia niebo, jakiego my nie widzieliśmy w naszych najskrytszych marzeniach, i o całym mónóstwie innych postaci i wydarzeń (jest tu także o Einsteinie i Tesli). Lecz przede wszystkim „O” jest monumentalną opowieścią o tym, czym w naszym świecie jest codzienność i jak w niej żyć.
Sam autor napisał, że jego książka „przedstawia zwykłych ludzi i niezwykłe wydarzenia,
nerwice, obsesje i irracjonalne zjawiska, których być może boicie się tak, jak dziecko boi się nocy bez gwiazd; opowiada o tym, co już znacie i co czujecie, ale o czym prawdopodobnie nigdy
nie czytaliście w powieści”.
Kapituła nagrody „Finlandia”, do której było nominowane „O”, uzasadniła jego miejsce na krótkiej liście finalistów w ten oto sposób: „»O«jest w swym maksymalizmie dziełem, obok którego nie można przejść obojętnie (…) Powieść zdolna jest obudzić w czytelniku ciekawość na każdej stronie, a jej spostrzeżenia trafiają w punkt z niespotykaną dotąd precyzją”.
Miki Liukkonen – fiński pisarz, poeta i muzyk uważany za jednego z najbardziej utalentowanych twórców swojego pokolenia, autor pięciu powieści, gitarzysta i kompozytor alternatywnego zespołu rockowego The Scenes, którego powieść „O” jest postrzegana jako przełom w fińskiej beletrystyce i najgłośniejsze literackie tour de force ostatnich lat – wreszcie trafia do Polski. Z dumą można napisać, że nasz kraj jest drugim, w którym ukazał się przekład dzieła Liukkonena; palmę pierwszeństwa dzierży tu Francja. Książkę przeczytamy po polsku dzięki tytanicznemu wysiłkowi Sebastiana Musielaka, który przez cały czas pracy nad tłumaczeniem był w kontakcie z autorem, staraniom Wydawnictwa Insignis i jego redaktorek: Dominiki Rychel i Katarzyny Zegadło-Gałeckiej, a także dzięki wsparciu finansowemu FILI – Finnish Literature Exchange.
